DEPREM...

Çocukluğumuzdan bu yana duyduğumuz bir yaşam gerçeğimiz. Bin yıllardır var ama deprem ile birlikte yaşama kültürümüz, sadece "KADERİMİZ BUYMUŞ"     tan ibaret.

Takdir-i İlahi olarak başlayan, "Allah verdi allah aldı" ile biten zihniyet her yere hakim.

Japonya'da deprem ülkesi ama 5 yaşındaki çocuk bile deprem anında nasıl davranacağını, nasıl korunacağını bilir. Ancak, İstanbul ve batı illerinde yaşayanların (70 yaşındakiler de dahil) depremin her yerde olacağını 1999 Yalova-Avcılar depreminde öğrendik.

Jeoloji mühendisliği olduğunu, onların böylesine yaşamsal bir bilgi ve bilim sahip olduklarını. O günlerde aylarca televizyonlarda deprem profesörlerini izlerdk ekranlardan. Ancak, kaç yıllardır unutmuştürk onları. Jeoloji mühendisleri her zaman işsizdiler "deprem ülkesi" Türkiye'de. Halbuki, her belediye de belki de imar müdüründen önce ona gerek vardı ama hala böyle bir gerek görülmüyor yurdumda.

Kamu yönetimi 1999 yılında ders aldı, önlem tartışmaya başladı. Ancak, bir türlü klasik hastalıklarımızı aşamıyoruz. Deprem ülkemizin en büyük yaşam tehdidi, ama biz hep yok saydık.

Deprem konseyleri kurduk, raporlarını beğenmedik yok saydık, olmadı lağvettik.

Yapı Denetimi getirildi, Erzincan kapsam dışında iken Antalya pilot il oldu. Antalya zaten en tehlikeli deprem bölgesi ya, zira Erzincan da hiç deprem olmamış, yüzlerce canımız öl(dürül)memişti.

Ancak, bir iki yıl önce zorunluluk tüm yurda yayıldı.

Evet yanlış okumadınız Öl(dürül)mekdi aslında o yurttaşlarımızın yaşadıkları.

Neden mi?

Yapıları deprem gerçeğine göre sağlam ve az katlı yapılmamasına izin verildi. Neden mi? kötü malzemeye izin verildi.

Neden mi?

Tek kat yapılacak yerlere onlarca kat izni verildi.

Neden mi?

Meslek odalarının bağımsız kontrol ve denetimine engel olundu.....

Bunları daha çoğaltabiliriz.

1999 yılında deprem vergileri geldi ki deprem için önlemler alınsın, depreme dayanıksız yapılar yıkılarak yenileri yapılsın, deprem ulusal yöneylem planları yaşama geçirilsin diye. 

İstanbul gibi en büyük merkezinde bile yapılacakların % 20-30 unun yapıldığı bilim adamlarınca ifade ediliyor. Öyleyse, varın Anadolu'yu hele hele de depremin hep vurduğu Kuzey anadolu fay hattındaki şehirlerimiz ne haldedir.

Van'da deperem oldu. Önlem geliştirmede, hazırlık yapmada bazı umut alevleri oluşmuştu ama bir arpa boyu yol aldığımız acı gerçeğini böyelece acı da olsa gördük.

Peki ne yapacağız?

Depremle nasıl yaşanır, nasıl mücadele edilir konusunu tüm vatandaşlarımıza "besmele" öğretir gibi, besmeleden önce öğreteceğiz.

Mevcut yapı stoğumuzu acilen yenileyeceğiz.

Meslek örgütleri tüm belediyelerin imar işlerinde "bağımsız ve kamu yararına yedkili denetim mercii" yapacağız.

Artık, ovalara mevcut yasalara da aykırı olduğu halde çakılan çivileri bile söküp, yeni çivi çaktırmayıp, tarımsal alan olarak koruyacağız.

Deprem vergilerini deprem ulusal korunma planlarının finansmanında kullanacağız.

Dikey ve çok katlı yapılaşmalar yerine, yatay ve az katlı yapılaşmayı esa alıp, imar suçlarına en ağır cezai yaptırımlar koyacağız.

Yapı denetimi, kapsam dışına çıkarılan kamu binaları ve TOKİ projeleri de dahil olmak üzere zorunlu ve ağır yaptırımlar içerecek biçimde tavizsiz ve geniş katılımlı özerk kurumlara bağlı olarak uygulanmalı.

Her yurttaş deprem ve benzeri doğal ve doğal olmayan afet/olayalra karşı "sivil savunma" temel eğitiminden geçirilirek, olası olaylarda her binada göreve başlayacak hazır kıta acil müdahele ve kurtarma ekipleri oluşturmalıyız.

Tüm kamu görevlileri, afet halinde kendiliğinden görev yerlerine tam teçhizat erişebilmeli.

Gördük ki, yine elimizdeki araç, gereç ve kurtarıcı güçlerimiz dopru organize edemedik. Bu sorunu da derhal çözmek zorundayız.

Unutmamalıyız ki, "Deprem öldürmez, kör cehalet ve kötü yapılmış binalar öldürür".

Fedai TOYRAN 

Yorumlar